Co warto wiedzieć o przepuklinach

PRZEPUKLINY ZEWNĘTRZNE należą do bardzo częstych schorzeń leczonych chirurgicznie. Najczęstsze z nich to:
• pachwinowa
• udowa
• pępkowa
• pooperacyjna.

Pacjent, który zaobserwuje u siebie jakiekolwiek nieprawidłowe uwypuklenie w obrębie brzucha, powinien jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Jeśli ma przepuklinę, a jej nie leczy, powinien sobie zdawać sprawę z groźnego powikłania, które mu grozi. Jest nim tzw. uwięźnięcie przepukliny. Żeby temu zapobiec, lekarze decydują się na leczenie operacyjne każdej przepukliny, nawet tej, która nie jest zbytnio widoczna.
UWIĘŹNIĘCIE PRZEPUKLINY polega na zaciśnięciu zawartości worka przepuklinowego, najczęściej jelita, w obrębie pierścienia przepuklinowego. Pociąga to za sobą poważne zaburzenia w przesuwaniu się treści jelitowej i upośledzenie ukrwienia jelita, co może doprowadzić do martwicy jego ściany.
Uwięźnięcie przepukliny może nastąpić np. pod wpływem kaszlu, większego wysiłku fizycznego, przy podnoszeniu jakiegoś ciężaru – w sytuacjach, gdy natęża się tzw. tłocznię brzuszną.
Rozpoznanie uwięźnięcia zwykle nie nastręcza lekarzowi problemów. Jeśli w miejscu, gdzie znajdowała się do tej pory znikająca i znowu pojawiająca się przepuklina wystąpią silne bóle brzucha, guz przepuklinowy stanie się napięty i nie daje się odprowadzić, to sygnał, że najprawdopodobniej doszło do uwięźnięcia przepukliny.
Bywa, że chory skarży się również na nudności, wymiotuje, ma wzdęcia, nie może oddać gazów, a czasem również stolca. Te objawy wskazują na ostrą mechaniczną niedrożność jelit, której jedną z postaci jest uwięźnięcie przepukliny. Wymaga ona natychmiastowej interwencji chirurga.
Niekiedy po ułożeniu chorego na wznak z poduszką podłożoną pod miednicę, z podkurczonymi nogami (pozwala to na rozluźnienie mięśni brzucha i pierścienia przepuklinowego), może nastąpić samoistne odprowadzenie przepukliny. U dzieci może to również nastąpić w ciepłej kąpieli. Jeśli jednak zawartość przepukliny nie cofnie się wkrótce po uwięźnięciu, nie należy zwlekać, ani tym bardziej próbować odprowadzać zawartości przepukliny. Chory powinien zostać jak najszybciej przetransportowany do szpitala na oddział chirurgiczny.

OSTRA MECHANICZNA NIEDROŻNOŚĆ JELIT, czyli ich zamknięcie, występuje wówczas, gdy z jakichś powodów treść jelitowa nie może się swobodnie przesuwać przez przewód pokarmowy. Popularnie taki stan nazywa się skrętem jelit. Objawia się m. in.:
• narastającymi okresowo bólami brzucha
• nudnościami
• wymiotami (początkowo treścią pokarmową, a później jelitową o intensywnym zapachu)
• zatrzymaniem gazów i stolca
• wzdęciem brzucha.
Do niedrożności jelit może dojść z różnych przyczyn. Najczęstszymi z nich są zrosty w jamie brzusznej po przebytych stanach zapalnych lub po operacjach, uwięzła przepuklina, skręt pętli jelita lub zamknięcie jelita grubego przez proces nowotworowy. Niedrożność jelit jest ciężką chorobą, która w ciągu kilkunastu godzin może doprowadzić do śmierci, jeśli pacjent nie zostanie zoperowany.
Choremu, u którego wystąpiły objawy niedrożności jelit, nie wolno w żadnym wypadku podawać środków przeczyszczających, silnie działających leków przeciwbólowych, stosować okładów rozgrzewających lub termoforu. Przed przybyciem lekarza można zaproponować jedynie wysychający okład na brzuch.

Na podstawie „Domowego Poradnika Medycznego” pod red. Kazimierza Janickiego. •