Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Pałac w Lubnie to dziś ruina. Zostało po nim niewiele. Ale to właśnie tutaj rozgrywały się mroczne historie w czasach nazizmu!

Jakub Pikulik
Jakub Pikulik
Po okazałej niegdyś rezydencji do dziś pozostało niewiele. Jedna, skryta między drzewami ściana i masa gruzu. Są też fragmenty piwnic. Pozostał też przypałacowy park, choć obecnie jest mocno zaniedbany.
Po okazałej niegdyś rezydencji do dziś pozostało niewiele. Jedna, skryta między drzewami ściana i masa gruzu. Są też fragmenty piwnic. Pozostał też przypałacowy park, choć obecnie jest mocno zaniedbany. Jakub Pikulik / archiwum
Po tej okazałej niegdyś rezydencji zostało niewiele. Kilka ścian, sterta gruzu i fragmenty piwnic. Jest jeszcze zapuszczony, pałacowy park. Kiedyś pałac w podgorzowskim Lubnie cieszył oczy. Ma też swoją mroczną przeszłość. Z tym właśnie miejscem związany był kat Powstańców Warszawskich i zbrodniarz wojenny Erich von dem Bach-Zelewski. Był tu nawet Adolf Hitler.

Spis treści

Historia Lubna sięga XIV wieku. Okazały pałac wybudowano tu jednak znacznie później, bo w 1861 r. Rezydencja robiła wrażenie. Wyglądała jak z bajki, otoczona była okazałym parkiem. Wielu porównuje nieistniejący już pałac do tych, znanych z filmów Disneya. Nie ma w tym przesady. Liczne zdobienia, wieżyczki nadawały pałacowi niepowtarzalnego uroku.

Odkryj tajemnice Lubuskiego:

Monumentalny pałac w Lubnie górował nad okolicą

Pałac wybudował ówczesny właściciel Lubna - Julius von Bassewitz. Budowla, dzięki wieży, była widoczna z daleka i dominowała nad otoczeniem. Do pałacu prowadziły dwie bramy. Jedna, nieistniejąca, od północy, od strony dawnych zabudowań gospodarczych. Druga, której ruiny widać po dziś dzień, znajdowała się naprzeciwko kościoła. Dziś jadąc drogą ze Stanowic po prawej stronie widzimy pozostałości ogrodzenia i dużej, okazałej bramy. Za nimi tylko chaszcze i zarośla, w których natknąć się możemy na ruiny pałacu. Nic nie wskazuje na to, że niegdyś stała tutaj tak majestatyczna budowla.

Kat Powstańców Warszawskich mieszkał w pobliżu

Rodzina Bassewitz pałacem nie cieszyła się długo. W 1889 r. budowla zmienia właściciela. Kupuje ją Karl Wilhelm Emil Rudolph Treichel z pobliskich Stanowic. Teraz to ród Treichlów będzie władać pałacem niemal do wybuchu II wojny światowej. W latach 30. Karierę w NSDAP robi Erich von dem Bach-Zelewski, późniejszy kat Warszawy i jej powstańców. Został on szefem komórki partyjnej w Bogdańcu. Miał tam też swoje gospodarstwo. Stanowisko jak każde inne. Trudno było mu wówczas wróżyć karierę. Los jednak chciał inaczej…

Tak pałac w Lubnie wyglądał za czasów swej światłości.
Tak pałac w Lubnie wyglądał za czasów swej światłości. archiwum

Pałac w Lubnie było gniazdem SS-manów?

Sąsiedztwo z Bachem-Zalewskim sprawiło, że Hans Carl Victor Treichel wraz z żoną Celiną Sarą Kamilą (z domu Freiin von Mirbach) również stali się zagorzałymi faszystami, wyznawcami Hitlera i jego chorej ideologii. Doszło nawet do tego, że 2 marca 1932 r. w pałacu w Lubnie z kilkugodzinną wizytą gościł sam Adolf Hitler. Führer w pałacu spędził noc. Jego odwiedziny to dowód na to, jak wysoko w nazistowskiej hierarchii stali Treichelowie i ich sąsiad Bach-Zalewski. Sam Hans Carl Victor Treichel, właściciel pałacu w Lubnie, krótko po wizycie Hitlera wstąpił do SS.

Śmierć męża, samobójstwo żony

Pięć lat później, 7 marca 1937 r., właściciel majątku przechodzi zabieg usunięcia wyrostka robaczkowego. W wyniku komplikacji Hans Carl Victor Treichel umiera. Nie wytrzymuje tego jego żona. Celina popełnia samobójstwo dzień później. Para pozostawia po sobie troje dzieci:

  • Gizelę Carmen (ur. 5.07. 1925 w Lubnie),
  • Marinę Celinę (ur. 5.09.1928 w Lubnie)
  • Hansa Adolfa Ericha (ur. 5.06.1932 w Lubnie

Prawnym opiekunem całej trójki zostaje… Bach-Zelewski. Ale na co dzień opiekuje się nimi ich ciotka - Mimi von Mirbach. Bach-Zalewski po śmierci Treichelów przejmuje też pałac, który sprzedaje w 1939 r. Później nadchodzi wojna.

Budowla popadała w ruinę. Niewiel z niej zostało

Lubno zostaje wyzwolone w nocy z 10 na 11 lutego 1945 r. Od tego momentu rozpoczyna się okres zagłady pałacu. Budowlę przejęły Państwowe Gospodarstwa Rolne. Były tu biura, gabinet lekarski, we wnętrzach urządzono mieszkania kilka rodzin. „O ile pamiętam, mieściła się w nim siedziba władz tamtejszego PGR-u i gabinet lekarski. Mieszkało też kilka rodzin, pracowników tegoż PGR-u. W pałacu odbywały się również wszelkiego rodzaju okolicznościowe akademie i przedstawienia szkolne, a także zabawy taneczne...to były najszczęśliwsze czasy...czasy mojego dzieciństwa” – wspomina jedna z mieszkanek w publikacji „Wał Pomorski”, autorstwa Włodzimierza Łęckiego, Piotra Maluśkiewicza i Jacka Wałkowskiego. Przez kolejne lata po 1989 r. pałac był pustoszały, nie było pomysłu na jego zagospodarowanie. Budowla popadała w ruinę, aż w końcu runęła.

Po pałacu zostało kilka ścian i podziemia, które teraz odgrywają rolę nielegalnego wysypiska śmieci.
Po pałacu zostało kilka ścian i podziemia, które teraz odgrywają rolę nielegalnego wysypiska śmieci. Jakub Pikulik

Pałac w Lubnie. Jak dojechać? - mapa

Pałac w Lubnie znajduje się w centralnej części wsi, na przeciwko kościoła. Z Gorzowa Wielkopolskiego to jedynie 16 km drogi na zachód. Wystarczy kierować się drogą wojewódzką nr 130, a trafimy bez problemu.

Zobacz więcej zdjęć:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na zary.naszemiasto.pl Nasze Miasto