Segregacja śmieci i recykling – dlaczego tak ważne jest dawanie drugiego życia odpadom

Materiał informacyjny SWISS KRONO
Segregacja śmieci i recykling odpadów to podstawowy krok, od którego powinniśmy zacząć swoją przygodę z ekologią. To nie tylko współczesny trend, ale przede wszystkim konieczność wynikająca z ratowania naszej planety. By przyczynić się do jej ochrony, musimy kształtować w sobie tzw. zachowania proekologiczne. O sensie i potrzebie prowadzenia działań proekologicznych opowiadają dr hab. Stefan Konstańczak (prof. UZ), autor licznych publikacji naukowych z zakresu etyki środowiskowej i ekofilozofii oraz Tomasz Rola, pełnomocnik zarządu ds. systemu zarządzania środowiskowego i BHP w firmie SWISS KRONO.

Czy wiecie, że statystyczny Polak wytwarza rocznie ponad 315 kg odpadów komunalnych? Nasz kraj znajduje się tym samym na 14. miejscu w Unii Europejskiej, jeżeli chodzi o ilość wytwarzanych odpadów w przeliczeniu na osobę (według danych Eurostat).

Z jednej strony jest to dobra wiadomość, bo – gdy mówimy o odpadach generowanych przez gospodarstwa domowe – w tym obszarze sytuacja w Polsce uległa poprawie na przestrzeni ostatnich lat. W porównaniu z 2008 rokiem ilość odpadów komunalnych zmniejszyła się o 10 proc., znacząco zwiększył się również wskaźnik segregacji śmieci i recyklingu. Niestety to nadal mało i wciąż jesteśmy w tyle za liderami Unii Europejskiej jeśli chodzi o ponowne wykorzystywanie odpadów.

A przecież wystarczy wdrożyć kilka prostych nawyków, by przyczynić się do ochrony i poprawy środowiska naturalnego. Na dobry początek nauczmy się – na poziomie gospodarstwa domowego – poprawnie segregować śmieci i recyklingować odpady.

Czy dzięki segregacji śmieci będzie ich mniej?

Może, ale nie należy się tego spodziewać, bo konsumpcja rośnie wraz ze wzrostem zamożności. Nie ma zatem innego wyjścia, jak przetwarzać odpady celem zmniejszenia ogólnej ich objętości oraz uciążliwości dla nas samych. Jeśli nie będziemy tego robić, to wkrótce zamienimy cały świat w jedno ogromne wysypisko, u stóp którego przyjdzie nam egzystować. A przecież nikt nie chce mieszkać w pobliżu składowiska śmieci, o czym przekonują liczne protesty społeczne przeciwko budowie nowych tego typu miejsc.

Jeśli więc ilości wyrzucanych śmieci nie można radykalnie zmniejszyć, to jedynym wyjściem jest ich recykling, utylizacja i przetwarzanie na produkty użyteczne. System recyklingu na szczęście działa coraz efektywniej – problemem nie jest więc sama ilość śmieci, co ich składowanie poza systemem, czyli najzwyczajniejsze... śmiecenie.

Segregacja śmieci - dlaczego wciąż zaśmiecamy środowisko?

Odpowiedź można znaleźć w nauce.

Człowiek myśli algorytmami, są one zazwyczaj bardzo skomplikowane. Algorytm to zasada ekonomii pracy naszego mózgu. Myśląc algorytmem, oszczędza się wewnętrzną energię, której mózg jest największym konsumentemmówi dr hab. Stefan Konstańczak i dodaje:

Stosowanie się do algorytmów powoduje, że nie zaśmiecamy świata, bo wszystko w nim ma swoje miejsce. Każdy, kto tego porządku nie dostrzega, czyli inaczej mówiąc jest bałaganiarzem, działa przeciwko sobie, bo marnuje ogromne ilości energii na szukanie przedmiotów, które sam umieścił w miejscach, których nie potrafił zapamiętać, bo wszystkie zostały rozrzucone na zasadzie przypadku, a nie wedle jakiejś prawidłowości. Dodatkowo jeszcze traci energię na ich usuwanie ze swego otoczenia. Tę energię musi jakoś uzupełniać, czyli konsumuje więcej niż ludzie przyzwyczajeni do porządku. De facto – śmieci coraz więcej szkodząc tym samym sobie i innym.

Segregacja śmieci jest ważną postawą proekologiczną, która dodatkowo łatwo „wchodzi w krew”, bo jest zgodna z porządkiem świata. Ktoś kto wyrzuca śmieci gdzie popadnie, prędzej czy później sam zetknie się z negatywnymi tego skutkami.

Skłonność do śmiecenia nie bierze się znikąd, ale z zaśmiecenia własnej głowy mówi Konstańczak i dodaje:

To znaczy, że wiedza, jaką się posiada, nie tworzy spójnego systemu – świat, który pielęgnujemy w naszych głowach, jest nieuporządkowany. Prościej mówiąc – śmiecenie, to wyraz bałaganu w naszych umysłach czyli... nieuctwa. Skłonność do dbania o środowisko rośnie bowiem wraz z poziomem wykształcenia.

Posługując się obrazowym przykładem – ktoś wyrzuca pustą butelkę szklaną do lasu nie dlatego, aby podpalić las. On po prostu nie ma pojęcia o tym, że szkło o tym kształcie jest zarazem soczewką i kumulując promienie słoneczne, może zainicjować pożar. Patrzmy zatem litościwie na śmiecących nie jako na ekologicznych dywersantów, lecz jako na dyletantów. I omijajmy ich z daleka, bo z pewnością swym bałaganiarstwem szybko zaszkodzą także nam.

Recykling - na ratunek przyrodzie

Aby pozbyć się ogromu odpadów, należy zatem stworzyć system recyklingu zbliżony zasadą funkcjonowania do algorytmów sprawnego działania. Taki system działa na zasadzie sprzężeń zwrotnych i musi dążyć do stworzenia obiegu zamkniętego, aby śmieci nie były przenoszone po prostu z miejsca na miejsce.

Przejście na system gospodarowania o coraz bardziej zamkniętym obiegu jest niezwykle kosztowny, ale wydaje się, że nie ma już wyjścia – trzeba go budować nawet za cenę wielu wyrzeczeń. System obiegu zamkniętego oznacza jednak kompletną zmianę systemową oraz zapotrzebowanie na nowe innowacje. To nie tylko elektrociepłownie spalające śmieci, ale i takie gospodarowanie, aby odpadów poprodukcyjnych było coraz mniej. Ze śmieciami, których nie da się uniknąć można jednak coś zrobić pożytecznego. Trzeba jednak do tego kształcić odpowiednio przygotowane kadry i system recyklingutłumaczy Konstańczak.

Recykling to nie tylko plastik i szkło - ważny jest też recykling odpadów drzewnych

W grudniu 2015 roku Komisja Europejska przyjęła plan działania dla państw członkowskich dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym. Projekt zakładał w głównej mierze rozwijanie zrównoważonych wzorców produkcji i konsumpcji, zgodnie ze zobowiązaniami UE podjętymi w ramach programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030.

W planie działania podkreślono, że przejście na gospodarkę o obiegu w większym stopniu zamkniętym wymaga podjęcia działań obejmujących cały cykl życia produktów: od produkcji do tworzenia rynków dla surowców „wtórnych”, tj. pochodzących z odpadówtłumaczy Tomasz Rola, pełnomocnik zarządu ds. systemu zarządzania środowiskowego i BHP w firmie SWISS KRONO.

Gospodarowanie odpadami jest jednym z głównych obszarów, w których potrzebne są dalsze, możliwe do osiągnięcia, usprawnienia. Do najważniejszych zalicza się ograniczenie powstawania odpadów oraz intensyfikację ich ponownego wykorzystywania i recyklingu. Konieczność powtórnego wykorzystania odpadów dociera do świadomości polskiego społeczeństwa. Zdajemy sobie sprawę, że niektóre materiały po prostu się kiedyś wyczerpią, a ich ponowne wykorzystanie chroni naszą planetędodaje Tomasz Rola i kontynuuje:

Recyklingowi poddaje się także odpady drzewne. Międzynarodowa organizacja Greenpeace również uznaje drewno pochodzące z recyklingu za produkt ekologiczny, wskazując jako najkorzystniejsze źródło drewna.Odpady drzewne są generowane w dużych ilościach przez różne branże, chociażby w postaci odpadów opakowaniowych, a zatem wielkim marnotrawstwem byłoby zaprzepaszczenie szansy na ich zagospodarowanie.

Recykling drewna dostarcza przyjaznego dla środowiska surowca do produkcji wyrobów drzewnych i jest bardzo powszechny, zwłaszcza w krajach, gdzie dostępność takich odpadów jest duża.

Praktyka wykorzystywania drewna z recyklingu jest stosowana na całym świecie i ma na celu oszczędzanie zasobów naturalnych, redukcję emisji CO2, a także ograniczenie ilości odpadów trafiających na składowiska.

Racjonalne wykorzystanie odpadów poużytkowych niesie ze sobą korzyści ekologiczne, eliminuje zagrożenia wynikające z ich gromadzenia i składowania, pozwala zastąpić część surowca pochodzenia leśnego.

W ten trend z powodzeniem wpisuje się firma SWISS KRONO w Żarach. Około 10 proc. surowca wykorzystywanego w zakładzie do produkcji płyt wiórowych pochodzi właśnie z recyklingu. Jest to podążanie za europejską polityką ograniczającą ślad węglowy. W innych krajach europejskich takich jak np. Włochy czy Francja płyty wiórowe produkowane są w oparciu o surowiec drzewny pochodzący głównie z recyklingu. Do oczyszczania drewna poużytkowego stosowane są bardzo zaawansowane technologicznie instalacje wychwytujące wszystkie znajdujące się w tym materiale zanieczyszczeniamówi Tomasz Rola i dodaje:

W Polsce ten cenny surowiec nie jest łatwy do pozyskiwania. Uwarunkowane to jest w dużej mierze spalaniem go w nieodpowiednich warunkach, najczęściej w piecach domowych. Jednak z roku na rok zwiększają się możliwości pozyskania drewna z recyklingu.

Zrobiono już wiele, ale można jeszcze więcej!

Czasami w głowach naukowców powstają niemal fantastyczne pomysły o tym, jak skutecznie rozwiązać problem narastającej ilości odpadów, jak w przypadku budowania wałów przeciwpowodziowych ze śmieci (Sikora Z., Wyroślak M.: “Wały przeciwpowodziowe z odpadów”, czasopismo „Recykling, 4 (2015), s.26-29).
Ważniejsze jest jednak to, co już robimy, co pozwala optymistycznie patrzeć na możliwość rozwiązania problemu.

– Różnego rodzaju formami ochrony objętych jest już prawie 1/3 powierzchni kraju. Na jednego mieszkańca wynosi to 2633 m2. W skali światowej nie jest to zły wynik, ale Polska jest średnim krajem, co do wielkości. Monako czy San Marino muszą robić zdecydowanie więcej, aby śmieci nie szkodziły ludziom. I tam naprawdę system obiegu zamkniętego sprawnie funkcjonuje. Nie mówmy zatem, że nie da się, bo da się – mówi Konstańczak i kontynuuje:

Przestając dbać o przyrodę, przestaliśmy także dbać o siebie, za co jesteśmy przez naturę karani – ostatnio pandemią. Pandemia to skutek tego, że nasz organizm odseparował się już znacznie od natury. Separując się od natury przestajemy czuć się jej częścią – słowem śmiecimy – i stajemy się coraz mniej odporni na oddziaływanie niektórych jej elementów, z którymi nigdy nie mieliśmy do czynienia.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Segregacja śmieci i recykling – dlaczego tak ważne jest dawanie drugiego życia odpadom - Gazeta Lubuska

Wróć na zary.naszemiasto.pl Nasze Miasto