Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Tajemnica Zasiek. Po wojnie w ciągu kilku lat zniknęło miasto. Co się z nim stało?

Małgorzata Fudali Hakman
Małgorzata Fudali Hakman
Tajemnicza historia Zasiek
Tajemnicza historia Zasiek Małgorzata Fudali Hakman/[email protected]/Stowarzyszenie Region Łużyce
Jak to w ogóle możliwe? Wszystko działo się niecałe 50 km Żar. Górnicy fedrowali, hutnicy wytapiali, stoczniowcy spawali, wszystko dla zrujnowanej podczas wojny ojczyzny. Swoje zadania miały także ziemie zwane odzyskanymi. Tylko w 1951 roku gdzieś tam, w stolicy, zaplanowano, że odzyskanych zostanie stąd 500 mln sztuk cegieł, z czego tylko z ówczesnego, niewielkiego przecież, województwa zielonogórskiego, 95 mln.

Historia Berge, czyli dzisiejszych Zasiek jest tragiczna. Jeszcze w 1945 roku tę dawną dzielnicę Forst uznawano za miasto i tylko nazwę zmieniono na brzmiące bardziej z polska łużyckie Barść lub Barszcz. Mianowano nawet burmistrza. Rok później miano zmieniono właśnie na Zasieki i nic nie zapowiadało wyroku. Jednak już w lipcu 1946 Zasieków na liście miast już nie ma. I tak powolutku, dom po domu, miasto zaczęto rozbierać.

CZYTAJ TAKŻE:

Trochę historii

Jeszcze w XIX wieku Berge była niewielką osadą graniczącą z położonym po drugiej stronie Nysy Łużyckiej miastem Forst. Na przełomie XIX i XX wieku rozwijający się przemysł sprawił, że Forst zaczął się dynamicznie rozrastać. Liczba mieszkańców wzrosła z 2400 w 1826 aż do 32 060 osób w 1900. W 1921 roku oba brzegi Nysy spiął tzw. Lange Brücke (Długi Most), co bezpośrednio otworzyło możliwość rozwoju miasta na prawym brzegu rzeki i sprawiło, że dawna wieś Berge stała się dzielnicą Forst.
Niestety most stał tylko 20 lat. Wycofujące się wojska niemieckie wysadziły go w zimie 1945 roku.

Małgorzata Fudali Hakman/[email protected]/Stowarzyszenie Region Łużyce

Rozebrano nowe miasto

Nowy przebieg granic sprawił, że miasto Forst zostało podzielone wzdłuż rzeki na dwie części, a prawa strona miasta przypadła Polsce. Zadziwiające było to, że lewobrzeżna część Forst wyniku walk została zrujnowana, a prawa w porównaniu do reszty miasta była stosunkowo mało zniszczona. Dlatego w 1945 roku Berge zostało polskim miastem, mianowano burmistrza i zmieniono nazwę na Barść, ale już rok później polska komisja do spraw nazewnictwa wyprowadziła ostatecznie nową nazwę. Podobno urzędnicy, którzy przyjechali do Berge, żeby zmienić jej nazwę i zobaczyli ilość umocnień, nazwali miejscowość Zasieki.

Życie po wojnie nie było proste

Niestety życie osadników nie było łatwe i bezpieczne. Miasto nie miało kanalizacji, bo kolektor przechodził pod Nysą na niemiecką stronę do oczyszczalni ścieków w Forst. Podobnie było innymi mediami. Ciężko było oderwać od siebie dwie części miasta, które były zależne od siebie. Do tego dochodziła nadgraniczna lokalizacja miasta, która narzucała wiele ograniczeń mieszkańcom. To wszystko sprawiło, że zaludnianie Zasiek szybko wyhamowało, ale nie to było gwoździem do trumny, w której pogrzebano dawne miasto. 3 stycznia 1951 r. uchwała Prezydium Rządu w sprawie akcji robót rozbiórkowych, w celu pozyskania cegły rozbiórkowej na pokrycie potrzeb Państwowego Planu Inwestycyjnego, pogrzebała plany na odbudowę miasta i łączącego oba brzegi mostu. Najpierw zostały przez Rosjan rozszabrowane zakłady przemysłowe, potem budynek po budynku zamieniał się w stos cegieł, które wywieziono w głąb Polski, a ludzie, którzy tu niedawno przyjechali pakowali się i przenosili się w inne regiony.

Małgorzata Fudali Hakman/[email protected]/Stowarzyszenie Region Łużyce

W ciągu kilku miesięcy z miasta nie pozostało prawie nic. Najbardziej wyraźnym śladem przeszłości są ruiny mostu zwanego kiedyś "Długim Mostem" (Lange Brücke) projektu Rudolfa Kühna. Można powiedzieć, że ów most był centrum Berge, bo to od niego rozchodziły się gwieździście główne ulice prawobrzeżnej części Forst.

-Od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, czyli od zmian politycznych jakie wtedy zaszły w Europie, toczy się dyskusja na temat odbudowy mostu w Zasiekach. Najpierw nie chcieli zgodzić się Niemcy. Tłumaczyli to upadkiem handlu w mieście, później nie było zainteresowania po stronie polskiej. -Od wielu lat w budżecie miasta Forst jest 40 tys. euro na przygotowanie opinii konstrukcyjnej pozostałości mostu pod kątem możliwości ich wykorzystania-informuje Arkadiusz Gutka ze Stowarzyszenia Region Łużyce.

Małgorzata Fudali Hakman/[email protected]/Stowarzyszenie Region Łużyce

„Jest wielu zwolenników odbudowy mostu Lange Brücke, ale jest też wielu przeciwników tego przedsięwzięcia. Oczywiście argumenty, że za mostem jest dzicz, nie ma nic co rokowałoby szybką zmian[/i]ę”- napisała Ewa Wojciechowska na profilu FB-Lange Brücke/ Długi Most - Forst/Zasieki
CZYTAJ TAKŻE:

Most w Zasiekach ma prawie 100 lat

W przyszłym roku będziemy obchodzić 100 rocznicę rozpoczęcia budowy mostu i warto byłoby może w końcu zakończyć ten temat i podjąć jakieś decyzje. Problem w tym, że po stronie niemieckiej jest miasto, a po stronie polskiej mała i biedna gmina wiejska.

-Ostatnie, kolejne już spotkanie na moście (wcześniej jako nieformalna grupa społeczników z Polski i Niemiec kilkukrotnie prowadziliśmy tam prace porządkowe) ma na celu uruchomienie społeczność lokalnej, ale również turystów z obu stron Nysy Łużyckiej i zmotywowanie wszystkich decydentów do zakończenia tej wieloletniej dyskusji. Czas najwyższy aby 77 lat po zakończeniu II Wojny Światowej odbudować most, który połączy Polaków i Niemców zamieszkujących niegdyś jedno miasto-twierdzi Arkadiusz Gutka.-Dlatego my również, po swojej stronie mostu powinniśmy robić wszystko, aby jako mieszkańcy, społecznicy i turyści przebić się do świadomości władz samorządowych i rządowych, które są władne i mają możliwości do zakończenia tej niekończącej się opowieści.

To niewiarygodna historia. W ciągu kilku lat zniknęło całe m...

Jak wygląda dzisiaj miejscowość?

Dziś Zasieki to niewielka wioska należąca do gminy Brody(powiat żarski) z ok. 200 mieszkańcami. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Brody zakładało odbudowę miasta Zasieki. Uchwała Rady Gminy Brody Nr XIII/116/95 z dnia 28 grudnia 1995 stanowiła o budowie miasta, które docelowo miało liczyć ok. 5000 mieszkańców. Tutaj miała być siedziba gminy, miał zostać odtworzony układ ulic, a nawet fragmenty kanalizacji. Miał wrócić do życia odbudowany przez Niemców Długi Most i kładka. Most miał stanąć już do roku 2013. Jest rok 2021 i nic z tego nie zostało zrealizowane.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na zary.naszemiasto.pl Nasze Miasto