Ten napój pozwoli ci przetrwać zimę. Łagodzi stres, wspomaga pamięć i koncentrację, dodaje energii. To wcale nie dziwactwo!

Kawa grzybowa (mushroom coffee) to po prostu kawa parzona z dodatkiem grzybów – suszonych i sproszkowanych w przypadku kawy mielonej, ew. wyciągu, jeśli mówimy o kawie rozpuszczalnej.

Stosunek tych składników w przypadku kawy rozdrobnionej zwykle wynosi 1:1, co oznacza, że kawy jest o połowę mniej. Chociaż taki napój dostarcza mniej kofeiny, której nadmiar jest niekorzystny, wciąż działa stymulująco i energetyzująco. To również zasługa grzybowych dodatków.

Smak grzybowej kawy jest bardzo podobny, co tej klasycznej, ponieważ ich ziemiste nuty dobrze komponują się z walorami małej czarnej.

Picie naparu z grzybów nie jest przy tym niczym nowym, bo stosowano je w Finlandii jako substytut prawdziwej kawy podczas II Wojny Światowej, gdy brakowało ziaren. Grzyby do celów spożywczych i leczniczych stosowano też od stuleci w Chinach, gdzie obecnie najbardziej docenia się ich niezwykłe właściwości. Adaptogenne składniki tego typu występują także w Ajurwedzie.

Do kawy stosuje się grzyby lecznicze, najczęściej azjatyckie. Są uważane za środki wzmacniające organizm i nie przeznaczone do spożycia, tylko leczenia.

Sprawdź: Który grzyb jest najzdrowszy? Właściwości gatunków leczniczych i spożywczych

Do najpopularniejszych gatunków grzybów dodawanych do kawy należą:

• reishi, czyli lakownica żółta, w TCM lingzhi (Ganoderma lucidum),
• grzyby chaga, czyli błyskoporek podkorowy (Inonotus obliquus),
• soplówka jeżowa, czyli lwia grzywa (Hericium),
• shiitake, czyli twardziak bądź twardnik japoński (Lentinula edodes),
• kordyceps, czyli maczużnik (Cordyceps),
• Wrośniak różnobarwny, nazywany ogonem indyka (Trametes versicolor).

Warto wiedzieć, że picie kawy z grzybami to gorący trend na 2024 rok, który będzie widoczny w kawiarniach i na sklepowych półkach. Już teraz można kupić ją w sklepach internetowych, przy czym jej cena jest średnio dwukrotnie wyższa niż regularnego produktu. To jednak dlatego, że grzyby lecznicze należą do drogich składników, zwłaszcza w postaci wysuszonej.

Kawa grzybowa jest uważana za zdrowszą alternatywę dla zwykłej kawy. Do najczęściej deklarowanych efektów jej picia, zauważalnych jednak po co najmniej kilku tygodniach, jest zmniejszony poziom niepokoju i poprawa odporności organizmu.

Ponieważ kawa z grzybami ma mniej kofeiny, występuje też zmniejszone ryzyko wystąpienia objawów wrażliwości na ten związek (zależy ono od dawki). To m.in. niepokój, zaburzenia żołądkowe, palpitacje serca, zaburzenia snu.

Unikatowe właściwości kawy z grzybami leczniczymi wynikają głównie z obecności ich związków aktywnych. Mają one działanie adaptogenne, czyli zwiększające możliwości adaptacji (przystosowania się) organizmu do warunków stresu fizycznego i psychicznego. Nie działają przy tym kosztem innych funkcji, jak robi to kofeina. Podobny efekt do grzybów wywiera stosowane czasem razem z nimi korzeń ashwagandhy, zwanej indyjskim żeń-szeniem.

Potwierdzono m.in., że grzyby stymulują układ immunologiczny poprzez mikrobiom jelitowy, wywierając na organizm działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, antywirusowe, a także poprawiające metabolizm. Dla stosowanych grzybów udowodniono także efekt wspomagający leczenie pacjentów z rakiem, które zmniejsza nudności i wymioty przy chemioterapii. Mogą też chronić przed powstawaniem wrzodów, łagodzić objawy alergii i zmniejszać ryzyko rozwoju chorób serca. Adaptogeny pomagają obniżyć poziom stresowego hormonu kortyzolu, co również wspiera prewencję chorób cywilizacyjnych.

Grzyby do kawy to na pewno wartościowy dodatek, ale ich działanie w tej formie nie zostało zbadane ani w żaden sposób potwierdzone. Dostępne badania dla różnych gatunków bez dodatku kawy przeprowadzono w laboratorium lub nie na ludziach, więc korzyści z picia ich w napoju muszą jeszcze zostać przebadane.

Ponieważ jednak z kawą przyjmujemy rozpuszczalne związki z kapeluszników, możemy oczekiwać, że spełnią one swoją najistotniejszą funkcję, jaką jest wspomaganie mikroflory jelitowej. To właśnie poprzez nią odbywa się poprawa opisanych funkcji organizmu.

Choć eksperci zaznaczają, że picie grzybów z kawą zapewnia mniej korzystnych właściwości niż ich jedzenie, w przypadku tych leczniczych i najczęściej tak nie ma mowy o ich przeznaczeniu spożywczym (poza shiitake). Jeśli ktoś jedna regularnie je również zdrowe grzyby kulinarne, kawa z takim dodatkiem może dodatkowo wspomóc jego organizm.

Sprawdź: Te osoby nie powinny pić kawy

Istnieją także pewne dowody na to, że kawa z grzybami może być ciężkostrawna. Osoby z zaburzeniami układu pokarmowego, jak również chorobami nerek, powinni raczej wybierać inne napoje. Niektóre gatunki (np. chaga) obfitują w szczawiany, które są niewskazane przy skłonności do powstawania kamieni moczowych.